Strona główna



Czołgi lekkie

        ж PzKpfw I

        ж PzKpfw II

        ж PzKpfw III
                  Galeria

        ж PzKpfw IV

        ж PzKpfw V "Panther"
PzKpfw III
      Czołgi typów PzKpfw I i II zostały opracowane w zasadzie tylko jako pojazdy szkolne. Pierwszym niemieckim czołgiem bojowym z prawdziwego zdarzenia był zaprezentowany pod koniec 1936 roku na poligonach w Kummersdorfie i Ulm PzKpfw III. Powstał on w myśl założeń, które przedstawił w połowie lat trzydziestych płk. Heinz Guderian. Przewidywał on, że w skład każdego batalionu pancernego przyszłych pułków i dywizji pancernych, będą wchodzić trzy kompanie uzbrojonych w działo przeciwpancerne i stosunkowo lekko opancerzonych czołgów średnich - czyli późniejszych PzKpfw III - oraz jedna kompania czołgów ciężkich - lepiej opancerzonych i uzbrojonych w działo większego kalibru - nazwanych później PzKpfw IV. W 1933 na zlecenie Waffen Amtu rozpoczęto w zakładach Friedrich Krupp AG (Essen), Rheinmetall-Borsig (Berlin), MAN (Nurnberg) i Daimler-Benz AG prace projektowe nad czołgiem o masie 15000kg. Miał to być standardowy czołg średni niemieckich wojsk pancernych. W celu utrzymania tajemnicy projekt nowego czołgu ukryto pod kryptonimem Zugführerwagen (ZW) - wóz dowódcy plutonu. Początkowo planowano uzbroić nowy pojazd w armatę kalibru 37mm, która mogła strzelać tą samą amunicją co standardowe działo przeciwpancerne piechoty Pak 35/36 L/45 lecz po zgłoszeniu sprzeciwu przez Główny Inspektorat Wojsk Zmechanizowanych, powiększono średnicę wieży, tak aby możliwe było w razie potrzeby zamontownie armaty kalibru 50mm. Po wyczerpujących próbach poligonowych wybrano prototyp firmy Daimler-Benz. Do maja 1937 roku wyprodukowano pięć czołgów, a do końca 1937 roku dalszych dziesięć czołgów PzKpfw III Ausf.A SdKfz141. W skład układu jezdnego pojazdów tej serii wchodziły: koło napinające, koło napędowe (z przodu), dwa kółka podtrzymujące i pięć podwójnych kół jezdnych. Uzbrojenie czołgu stanowiło działko 3,7cm KwK L/46,5 oraz trzy karabiny maszyno we MG34 kalibru 7,92mm. Czołgi chronił pancerz o grubości wahającej się od 14,5 mm (przód i boki) do 5 mm (spód kadłuba). Pojazdy tego typu były pierwszymi czołgami niemieckimi wyposażonymi standardowo w system łączności wewnętrznej (intercom), umożliwiający komunikację między członkami załogi.
      Jednocześnie z rozpoczęciem produkcji czołgu serii Ausf.A podjęto prace nad nową wersją pojazdu (oznaczoną Ausf.B) z całkowicie przekonstruowanym układem jezdnym. W nowym zawieszeniu zrezygnowano z pięciu podwójnych dużych kół jezdnych na rzecz ośmiu par podwójnych kół nośnych z gumowymi bandażami. Koła miały zmniejszoną średnicę i były zblokowane parami w wózki resorowane dwoma półeliptycznymi resorami. Zwiększono również ilość kółek podtrzymujących do trzech. Do końca 1937 roku wyprodukowano łącznie 15 czołgów tej wersji. W latach 1937-38 pięć podwozi czołgów PzKpfw III Ausf.B posłużyło do zbudowania prototypów dział szturmowych Sturmgeschütz III O-serie (Null Serie). W pojazdach kolejnych serii Ausf.C i Ausf.D zmodyfikowano zawieszenie dodając trzeci resor piórowy zamocowany przy drugiej i trzeciej parze kół nośnych. Pierwsza i ostatnia para kół nośnych była amortyzowana dwoma krótkimi resorami piórowymi zamocowanymi równolegle (Ausf.C) lub pod kątem do podłoża (Ausf.D). Ponadto w wersji Ausf.D zmieniono kształt wieżyczki dowódcy oraz pogrubiono pancerz do 30mm. Ogółem wyprodukowano 15 czołgów wersji Ausf.C (od VI.1937 do I.1938 roku) oraz 30 pojazdów wersji Ausf.D (od I. do VI.1938 roku). Na bazie czołgu PzKpfw Ausf.D rozpoczęto w czerwcu 1938 roku montaż czołgów dowodzenia Panzerbefehlswagen Ausf. D1 Produkcja trwała do marca 1939 i zakończyła się zmontowaniem 30 pojazdów. Pierwszym czołgiem PzKpfw III produkowanym w znaczącej ilości był PzKpfw III Ausf.E. W okresie od października 1938 do października 1939 wyprodukowano 96 pojazdów tego typu. Po raz kolejny zmodyfikowano układ jezdny stosując tym razem układ sześciu podwójnych kół jezdnych o średnicy 520mm zawieszonych na drążkach skrętnych. Ponieważ drążki skrętne były połączone w pary i przechodziły przez całą szerokość kadłuba odpowiednie pary kół nośnych z lewej strony kadłuba były cofnięte o 127mm w stosunku do kół nośnych ze strony prawej. Ostatnie i pierwsze koło dodatkowo posiadały hydrauliczne amortyzatory sprężynowe. Zastosowano również nowy typ kół napinających i podtrzymujących oraz mocniejszy silnik Maybach HL120TR o mocy 300KM. Opancerzenie zwiększono do 30mm (pancerz czołowy), 21mm (boki) i 12-16mm (góra i dół) co pociągnęło wzrost masy pojazdu do 19500kg. Czołgi wersji Ausf.E uzbrojone były w armatę 3,7cm KwK L46,5 kalibru 37mm. W latach 1940-41 część czołgów Ausf.E przezbrojono w armaty 5cm KwK 38L/42 kalibru 50mm wyposażone w nowy typ jarzma. Od czerwca 1939 roku do lutego 1940 roku wyprodukowano 45 czołgów dowodzenia Panzerbefehlswagen Ausf.E. W późniejszym okresie wojny część czołgów PzKpfw III Ausf.E przebudowano na czołgi obserwacyjne artyleii Panzerbeobachtungswagen i wozy pogotowia technicznego Bergepanzer III.
Strona główna